Pierwotny zasięg występowania żaby szponiastej obejmuje tereny południowej Angoli, Zambii, Malawi i Mozambiku (w tym prawie całego Zimbabwe, Botswany, Namibii, RPA, Lesotho i Suazi) w południowej części Afryki. Gatunek ten występuje od poziomu morza do wysokości 3000 m n p m.

Żaba szponiasta została wprowadzona na obszary poza swoim rodzimym zasięgiem, stając się gatunkiem inwazyjnym.

W latach 30-40 XX wieku po raz pierwszy żaba szponiasta została wprowadzona do użytku laboratoryjnego w Stanach Zjednoczonych. Później stała się jednym z egzotycznych pupili, trzymanych w  akwarium. Została również wprowadzona do Chile, a także do Portugalii, do strumienia Lage, około 20 km na zachód od Lizbony, a na Sycylii występuje duża populacja inwazyjna tego gatunku.

Żaba szponiasta jest gatunkiem wodnym, zasiedlającym duży zakres środowisk, włączając w to  środowiska mocno zmodyfikowane na skutek działalności człowieka, pod warunkiem stałej dostępności do wody. Żaba ta jest spotykana  we wszystkich rodzajach zbiorników wodnych, w tym w strumieniach, ale unika dużych rzek i innych zbiorników wodnych, w których występują ryby drapieżne. Najwyższe zagęszczenie  osiąga w wodach eutroficznych- czyli bogatych w substancje pokarmowe.  Żaba szponiasta  jest wysoce oportunistyczna, z łatwością kolonizując nowo odtworzone,  odizolowane zbiorniki wodne. Może migrować , gdy stawy hodowlane zaczynają wysychać, a pogoda sprzyja wędrówkom, częściej jednak zapada w stan estywacji, zagrzebana w dennym mule nawet na okres kilku miesięcy.  Jest to gatunek długowieczny, żyje do  25 lat.

Żaba szponiasta  rozmnaża się w wodzie.  Ma bardzo wysoki potencjał reprodukcyjny i jest wysoce oportunistyczna, z łatwością kolonizując nowo odtworzone,  odizolowane zbiorniki wodne. W okresie godowym u samca tego gatunku na palcach przednich nóg uwidoczniają się duże, ciemne modzele. Samiec zaczyna również „śpiewać”, wydając charakterystyczne, terkotliwe dźwięki.

Gody u tego gatunku mają miejsce w porze nocnej. Samiec mocno chwyta samicę, która składa do kilku tysięcy dużych jaj o średnicy ok. 3 mm, które partner zapładnia. Podczas kopulacji skóra na grzbietach żab pęcznieje i nabiera żywszych kolorów. Przezroczyste kijanki zaczynają wylęgać się po ok. 2 dobach. Kijanki żab szponiastych charakteryzują się dość specyficzną budową ciała. Pozbawione są zewnętrznych skrzeli, rogowych szczęk, zębów i lejka okołogębowego. Natomiast jako jedyne wśród larw płazów bezogonowych posiadają  narząd równowagi, tzw. narząd Rusconiego, w postaci nitkowatych tworów w kącikach otworu gębowego.

Larwy żaby szponiastej pobierają pokarm w taki sposób, że filtrują wodę za pomocą  aparatów filtracyjnych w łukach skrzelowych. U żab szponiastych występuje kanibalizm, osobniki dorosłe mogą pożywić się kijankami. Po 2-3 tygodniach u kijanek pojawiają się  przednie kończyny, natomiast całkowite przeobrażenie następuje po 2-3 miesiącach. Żaby szponiaste dojrzałość płciową uzyskują w pierwszym lub drugim roku życia.

Żaba szponiasta należy do gatunków synantropijnych, łatwo adoptujących się do zmian w środowisko wywołanych działalnością człowieka, jest też gatunkiem inwazyjnym, stanowiącym zagrożenie dla lokalnych populacji, w  wielu miejscach swojego występowania. Jest to też gatunek odporny na niekorzystne zmiany w środowisku, badania pokazują, że herbicyd atrazyna nie stanowi zagrożenia dla tego gatunku. Żaba szponiasta  wykorzystywana jest do celów spożywczych i badawczych, ale nie w ilościach stanowiących poważne zagrożenie dla jej liczebności.

W muzealnych okazach tego gatunku z 1938 roku wykryto chytridiomikozę (chytridiomycosis) – chorobę grzybicza skóry spowodowana przez grzyby Batrachochytrium dendrobatidis. Przypuszcza się, że międzynarodowy handel żabami szponiastymi od lat 30. ubiegłego wieku mógł przenieść tę chorobę grzybiczą na inne regiony świata: głównie Amerykę Północną, Środkową i Południową oraz Australię. U zarażonych osobników dochodzi do spadku transportu elektrolitów w naskórku o ponad połowę, zmniejszenia stężenia w surowicy krwi jonów potasu o około 20%, a jonów sodu o około 50%, co w rezultacie skutkuje zatrzymaniem pracy serca i śmiercią zwierzęcia. Choroba nie wydaje się mieć szkodliwego wpływu na populacje żaby szponiastej, jest na nią odporna. Natomiast żaba szponiasta , przenosząc wektorowo patogen mogła się stać przyczyną gwałtownego spadku liczebności wieku gatunków płazów na całym świecie, a nawet wymarcia niektórych gatunków jak np. Atelopus patazensis – ropuchy , występującej wyłącznie w Peru. Paradoksalnie żaba szponiasta, gatunek występujący na wielu obszarach chronionych stała się zagrożeniem dla populacji innych gatunków płazów. Może także stać się zagrożeniem dla lokalnych gatunków płazów wpuszczona do zbiornika przez nieodpowiedzialnego hodowcę.

Misją ZOO Wrocław jest prowadzenie działań edukacyjnych i ochrona zagrożonych gatunków. Realizuje ją na swoim terenie, ale również poza nim. W przypadku gatunków inwazyjnych ZOO Wrocław realizuje działania edukacyjne, wskazujące na problemy związane z obecnością tych gatunków i ich wpływu na inne organizmy oraz  wskazując metody zapobiegania  rozprzestrzenianiu gatunków inwazyjnych we współczesnym świecie.