Wielbłąd jednogarbny charakteryzuje się zakrzywioną szyją, wąską klatką piersiową oraz pojedynczym garbem (w przeciwieństwie do baktriana/wielbłąda dwugarbnego).

Jest zazwyczaj koloru karmelowo-brązowego lub piaskowo-brązowego. Samce wielbłądów jednogarbnych w porównaniu do samic są o około 10% cięższe, a ich masa ciała wynosi 400-690 kg , natomiast wysokość dochodzi do 210 cm.

Wielbłąd jednogarbny posiada niezwykłe przystosowania do pustynnego trybu życia. Doskonale radzi sobie z niedoborem wody i pokarmu, a także z bardzo wysokimi, jak i niskimi temperaturami. Przed przegrzaniem chroni go gęsta okrywa wełnista, zapas tłuszczu w garbie oraz oszczędne gospodarowanie wodą przez organizm. Garb wielbłąda składa się z tłuszczu, który w razie potrzeby służy jako „magazyn żywności”. Jego wielkość zmienia się w zależności od stanu odżywienia zwierzęcia i zmniejsza się w czasie niedostatku pożywienia. Wargi wielbłąda jednogarbnego są pogrubione, dzięki czemu zwierzę może spożywać grube i cierniste rośliny. W okresie rui cechą charakterystyczną samców jest używanie podniebienia miękkiego jako rezonatora, przybierającego kształt błoniastego pęcherza wielkości piłki nożnej, który zwisa po bocznej stronie pyska. Oczy wielbłąda jednogarbnego chronione są przed pustynnym piaskiem i kurzem podwójnym rzędem rzęs. Nozdrza mają zdolność zamykania się, aby zapobiec dostaniu się piasku np. w trakcie pustynnej burzy. Jego stopy mają kształt „poduszki” i są przystosowane do przemieszczania się po piasku. Wielbłąd jednogarbny świetnie biega po piaszczystym podłożu. Jednak łatwo może się zranić na ostrych kamieniach. Jego stopy nie są również przystosowane do poruszania się po śliskich czy też błotnistych terenach.

Ponadto wielbłąd jest w stanie oszczędzać wodę na wiele sposobów. Potrafi zmieniać temperaturę swojego ciała w ciągu dnia – od 34 stopni Celsjusza do 41,7 stopni Celsjusza. Dzięki temu nie poci się wraz ze wzrostem temperatury otoczenia, oszczędzając tym samym wodę. Wielbłąd jednogarbny toleruje utratę wody większą niż 30%, gdzie u większości innych ssaków utrata wody na poziomie 15% może być śmiertelna. Co więcej dromedar może bardzo szybko się nawodnić, wypijając 100 l wody w zaledwie 10 minut.

Udomowienie wielbłąda jednogarbnego nastąpiło 6000 lat temu na Półwyspie Arabskim. Po udomowieniu został rozprzestrzeniony przez człowieka na całym świecie.

Wielbłąd jednogarbny preferuje warunki pustynne charakteryzujące się długa porą suchą i krótką porą deszczową. Wprowadzenie wielbłądów do innych stref klimatycznych okazało się nieskuteczne, ponieważ zwierzęta te są wrażliwe na zimno oraz wilgoć.

Obecnie można uznać, że jest to gatunek wymarły w środowisku naturalnym, ponieważ żyje tylko jako zwierzę domowe (Afryka, Azja) lub powtórnie zdziczałe (Australia).

Wielbłądy jednogarbne można spotkać na suchych regionach Bliskiego Wschodu, przez północne Indie po suche obszary Afryki, w szczególności Saharę. Zostały również wprowadzone do Australii, gdzie wykorzystywano je jako środek lokomocji na terenach pustynnych. Jednak wraz z rozwojem motoryzacji, wielbłądy przestały być potrzebne i pozostawiono je na wolności. W efekcie liczna populacji dromedarów wtórnie przystosowała się do warunków naturalnych. Porzucone zwierzęta utworzyły zdziczałą populację. Ze względu na brak naturalnych drapieżników, bardzo dobrze zaadoptowały się na pustynnych i półpustynnych obszarach centralnej Australii. Szybko zwiększyły swoją liczebność. Jednakże duża liczba stadnych zwierząt roślinożernych, wpłynęła negatywnie na ekosystem, ze względu na znaczne zużywanie bardzo ograniczonych zasobów wody pitnej, a także niszczenie szaty roślinne.

Wielbłąd jednogarbny to gatunek roślinożerny. Nie jest wybredny jeśli chodzi o pokarm – zje większość roślin rosnących na pustyni.

Żywi się trawami, ziołami i krzewami, nawet tymi suchymi i kolczastymi. Dziennie spędzają około 8-12 godzin pasąc się. Krzewy i zioła stanowią do 70% ich diety.

Podczas żerowania wielbłądy mają tendencję do rozprzestrzeniania się na dużych obszarach i zjadają z reguły tylko kilka liści z każdej rośliny. Ten typ żerowania zmniejsza stres w zbiorowiskach roślinnych. Ponadto pozwala na zmniejszenie spożywania określonej toksyny roślinnej, dzięki zjadaniu różnorodnych liści.

Domedary potrzebują od 6 do 8 razy więcej soli niż inne zwierzęta do wchłaniania i magazynowania wody. W konsekwencji 1/3 ich pożywienia muszą stanowić rośliny halofilne (rośliny słonolubne). Dużo czasu spędzają również na przeżuwaniu pokarmu – każdy kęs pożywienia żują 40-50 razy.