Puchacz ma dużą głowę z charakterystycznymi „uszami” z piór – sowy nie posiadają uszu zewnętrznych, a jedynie otwory słuchowe ukryte pod piórami. Charakteryzuje się dużymi oczami o jaskrawej, żółtopomarańczowej tęczówce. Dziób i stopy są czarne. W locie jego skrzydła są szerokie i zaokrąglone.
Puchacz występuje w znacznej części Europy, Azji i na Bliskim Wschodzie.
Puchacza można spotkać w wielu różnych typach siedlisk, w tym na obszarach leśnych, ciepłych pustyniach czy pasmach górskich Preferuje obszary skaliste, zwłaszcza w okresie gniazdowania. W górach najchętniej gnieździ się w lasach iglastych i liściastych, często zasiedla miejsca trudno dostępne jak np. wąwozy i ściany skalne, strome stoki. Na nizinach zamieszkuje środowiska wilgotne np. skraje bagien, olsy, łęgi, bory. Poszukują siedlisk z dostateczną ilością pożywienia i odpowiednich miejsc lęgowych.
Puchacz jest gatunkiem monogamicznym i osiadłym. Zaciekle broni swojego terytorium przed innymi sowami. Większość dnia spędza wysoko na drzewach.
Staje się aktywny o zmierzchu i nocą. Puchacz woli gniazdować w szczelinach między skałami, osłoniętych półkach skalnych, wejściach do jaskiń, a także opuszczonych gniazdach innych dużych ptaków. Może się zdarzyć, że będzie gniazdował na ziemi, jednak gniazdo jest wtedy bardziej narażone na ataki drapieżników.
Samica puchacza składa zwykle 2-3 jaja, które następnie wysiaduje. Samiec karmi swoją partnerkę. Po wykluciu się piskląt, samiec nadal dostarcza samicy pożywienie przez następne dwa tygodnie. W tym czasie samica przebywa w gnieździe, chroniąc młode przed drapieżnikami i ucząc je samodzielnego jedzenia.
Ze względu na skryty tryb życia nie jest łatwo zaobserwować puchacza w środowisku naturalnym.
Puchacz jest mięsożerny. Poluje przede wszystkim nocą i ma różne techniki łowieckie.
Może chwytać zdobycz w locie oraz na ziemi. Puchacz woli polować na otwartych przestrzeniach niż w lasach. Żywi się głównie ssakami od małych gryzoni po zające, ptaki wielkości czapli oraz myszołowów. Zjada również gady, żaby, ryby oraz większe owady.
Gatunek ten jest zagrożony przede wszystkim przez działalność człowieka. Jest niezwykle wrażliwy na zmiany i zakłócenia w środowisku, co może spowodować porzucenie gniazda.
Niestety narciarstwo biegowe, alpinizm czy inne formy spędzania przez ludzi wolnego czasu, powodują, że często człowiek znajduje się w pobliżu gniazd puchaczy. Zagrożeniem są też prześladowania ze strony ludzi, zatrucia nasion rtęcią, utrata siedlisk, kolizje z pojazdami i przewodami wysokiego napięcia, wycinanie starodrzewi.
W Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Misją ZOO Wrocław jest prowadzenie działań edukacyjnych i ochrona zagrożonych gatunków.
Realizuje ją na swoim terenie, ale również poza nim. W ramach ochrony gatunkowej na terenie zoo prowadzona jest hodowla zachowawcza gatunków zagrożonych wyginięciem lub tych, które wyginęły w naturze. To też zoo, które najbardziej angażuje się w ratowanie zwierząt w środowisku naturalnym. Odwiedzając wrocławskie zoo, a zwłaszcza wybierając bilet wstępu „ZOO NA RATUNEK”, zwiedzający pomagają ocalić liczne gatunki zwierząt.
