Konferencja EAZA – najlepsze ogrody zoologiczne Europy, a wśród nich ZOO Wrocław
Wrocławski ogród zoologiczny z dumą może pochwalić się członkostwem w EAZA. To Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów, które zrzesza tylko najlepsze zoo, spełniające wysokie standardy hodowlane i etyczne. Jesteśmy ogrodem, który stale ewoluuje i wyznacza nowe kierunki rozwoju, podejmuje ważne tematy i stawia na działalność ochroniarską. Nie mogło nas więc zabraknąć na corocznej konferencji EAZA, która w tym roku miała miejsce w Portugalii.
W konferencji wzięła udział pięcioosobowa delegacja z ZOO Wrocław, wśród nich koordynatorzy gatunków. To osoby odpowiedzialne za całą populację wybranych gatunków we wszystkich światowych ogrodach, mające pieczę nad ich hodowlą zachowawczą.
Nagrodę o szczególnym znaczeniu otrzymał Radosław Ratajszczak, wieloletni dyrektor a następnie prezes ZOO Wrocław. Został nagrodzony za całokształt swojej pracy i ogromne zasługi dla światowych ogrodów zoologicznych.
Zaprezentowaliśmy dane o gatunkach, których hodowlę koordynujemy
W tegorocznej konferencji w miejscowości Albufeira w Portugalii wzięło udział 919 osób ze 102 instytucji z 71 krajów, w tym pięciu przedstawicieli wrocławskiego ZOO. Organizatorem tegorocznej konferencji było Zoomarine, tematyczny park rozrywki położony w regionie Algarve w Portugali. Zoomarine zostało założone w 1991 przez spółkę akcyjną Mundo Aquático, a od 1999 roku jest członkiem EAZA. Park zajmuje obszar 26 hektarów, zatrudnia 350 pracowników i odwiedza go około pół miliona gości rocznie. Jest uważany za najlepszy rodzinny wodny park tematyczny w regionie z kilkoma atrakcjami turystycznymi, takimi jak prezentacje delfinów, fok i lwów morskich, ptaków tropikalnych i ptaków drapieżnych.
Oferuje również zajęcia rekreacyjne dla dzieci, rozrywkę i edukację ekologiczną.
Doroczna konferencja EAZA jest zjazdem roboczym podsumowującym działalność hodowlaną, edukacyjną i ochroniarską z ostatniego roku. Większość gatunków zwierząt hodowanych w ZOO jest objęta programami hodowlanymi dla ginących gatunków (EEP – czyli EAZA ex situ programmes), prowadzonymi przez wytypowanych koordynatorów. Obecnie w ramach EAZA prowadzonych jest 449 programów hodowlanych ex situ, a Wrocławskie zoo bierze udział w 139 z nich.
Sprawozdania z tych programów przedstawiane są na spotkaniach tzw. TAGów (Taxon Advisory Groups), czyli grup doradczych do spraw hodowli poszczególnych taksonów np. gibonów, słoni, antylop i żyraf, koniowatych, papug i wielu innych. Członkowie tych grup to pracownicy ogrodów zoologicznych, którzy koordynują programy hodowlane ex situ (EEP). Wśród nich są biolodzy, zootechnicy i lekarze weterynarii. Do tego grona należy także czterech pracowników naszego zoo, którzy prowadzą europejskie programy hodowlane aksisa bengalskiego, aksisa baweańskiego, świni wisajskiej, kanczyla filipińskiego, fenka, kułana turkmeńskiego i orlenia plamistego (na zdjęciu).
Koordynatorzy z wrocławskiego zoo prezentowali podczas spotkań TAGów raporty podsumowujące cały rok działalności programów np. kondycję populacji, stan osobniczy (narodziny i zgony), transfery między ogrodami zoologicznymi, najnowsze osiągnięcia naukowe, jak również informacje związane z ochroną gatunku w środowisku naturalnym.
Ogromne kwoty na ochronę środowiska i wyzwania, jakie stoją przed ZOO
Poza spotkaniami TAGów na konferencji odbywają się także sesje plenarne, poświęcone głównie kwestiom społecznym i badaniom naukowym w kontekście ochrony środowiska. Na sesji otwierającej konferencję przedstawiono min. podsumowanie działań EAZA w 2022 roku. EAZA zrzesza obecnie 383 ogrody zoologiczne z 48 krajów, które spełniają wysokie standardy pod względem warunków hodowlanych, jak również normy etyczne związane z pozyskiwaniem zwierząt. W latach 2017-2021 ogrody zrzeszone w EAZA przeznaczyły na ochronę zwierząt w ich naturalnym środowisku 119 mln euro!
Pierwsza z sesji plenarnych poświęcona była najnowszej kampanii EAZA 21+, która, w przeciwieństwie do poprzednich kampanii, nie jest adresowana do publiczności. Jej działania będą prowadzone wśród i dla członków EAZA, a do dialogu dołączą eksperci zewnętrzni. Zgodnie z nową wizją EAZA głoszącą, że: „Postępowe ogrody zoologiczne i akwaria, ratują gatunki razem z Wami”, kampania będzie składać się z trzech elementów najistotniejszych dla pracy EAZA i jej członków:
Po pierwsze, jest to zaangażowanie społeczne i edukacja w zakresie ochrony przyrody: ogrody zoologiczne co roku odwiedza ponad 140 milionów osób. Będziemy rozważać na nowo, jaka jest nasza rola w zachęcaniu społeczeństwa do doceniania bioróżnorodności i uczynienia stylu życia bardziej zrównoważonym? Na jakich najlepszych praktykach możemy się oprzeć, aby jeszcze bardziej wzmocnić tę rolę?
Drugim aspektem jest ochrona gatunkowa: jak możemy dopasować nasz potencjał w tej dziedzinie do celów i planów działania na rzecz gatunków w oparciu o dostępne źródła finansowania?
Trzecim i niemniej ważnym zagadnieniem jest handel dziką fauną i florą: jaka jest nasza rola w zagwarantowaniu, że okazy dzikiej przyrody są sprzedawane i wykorzystywane wyłącznie w sposób legalny, zrównoważony i etyczny?
Rozmowy o przyszłości i o ekspozycji niektórych gatunków
Kolejna sesja plenarna dedykowana była przyszłości ogrodów zoologicznych i akwariów w kontekście hodowli ssaków morskich. Hodowla i opieka nad ssakami morskimi, w szczególności nad waleniami, jest tematem szeroko dyskutowanym zarówno w społeczności EAZA jak i poza nią. Debata na temat utrzymywania tych gatunków w hodowli ex situ, a także innych taksonów jak słonie, małpy człekokształtne, duże koty i rekiny, jest często łączona z dyskusją na temat przyszłości ogrodów zoologicznych i akwariów.
W pierwszej części tej sesji członkowie TAGu ssaków morskich przybliżyli zagadnienia związane z hodowlą, opieką i dobrostanem ssaków morskich znajdujących się pod opieką człowieka, a także działania związane z ochroną, badaniami i edukacją tych gatunków. Drugą częścią sesji była dyskusja panelowa na temat przyszłości ogrodów zoologicznych i akwariów.
Czytaj także: Oglądaj modele delfinów w Afrykarium
Ważna nagroda dla Radosława Ratajszczaka
Bardzo zajmująca była również sesja dotycząca znaczenia badań naukowych w ogrodach zoologicznych i akwariach, podkreślająca, że badania naukowe i szkolenia stanowią podstawę działań członków EAZA w zakresie hodowli zwierząt, zarządzania populacją, dobrostanu zwierząt, edukacji, ochrony in situt i wielu innych obszarów. Przedstawione zostały nowe standardy badań naukowych EAZA i podkreślono znaczenie i jakość materiałów do badań naukowych dostępnych dzięki systematycznemu gromadzeniu danych i analizom populacji prowadzonych przez ogrody zoologiczne.
Bardzo ważną dla Zoo Wrocław sesją plenarną była sesja zamykająca konferencję, na której Radosław Ratajszczak, wieloletni prezes naszego zoo, otrzymał prestiżową nagrodę za całokształt pracy (Lifetime Achievement Award), podkreślającą jego wybitne zasługi dla świata ogrodów zoologicznych i ogromne zaangażowanie w ochronę przyrody.
Radosław Ratajszczak nie mógł odebrać nagrody osobiście, przekazaliśmy mu ją już w Polsce.
