Kampania na rzecz ochrony płazów 2007/08
Większość z nas potrafi rozpoznać żabę albo ropuchę. Te niezwykłe zwierzęta przechodzą niesamowitą metamorfozę, polegającą na przemianie organizmu od jaja do postaci dorosłej.
Ten niewiarygodny proces odegrał decydującą rolę w zakończonej sukcesem „pionierskiej inwazji” płazów na suchy ląd. Pobudzając naszą wyobraźnię i ciekawość, ukazuje także potęgę ewolucji, jaka zachodzi w ciągu zaledwie kilku tygodni.
Obecnie płazy możemy spotkać praktycznie wszędzie, poza oceanami i terenami polarnymi. Występują w bardzo zróżnicowanych środowiskach zarówno wodnych jak i lądowych.
Na przestrzeni dziejów tak silnie związały się z historią człowieka, że stały się częścią podań, mitów, legend oraz wierzeń różnych kultur. Każdego dnia uczymy się o nich czegoś nowego, gdyż co dzień odkrywamy nowe gatunki. Niestety, postępująca degradacja środowiska naturalnego grozi bezpowrotnym wyginięciem wielu z nich, również tych, o których istnieniu jeszcze nie wiemy. Istnieje realne niebezpieczeństwo masowej zagłady większości gatunków tych wspaniałych i niezwykle pożytecznych zwierząt – chyba, że już dziś podejmiemy kroki zaradcze.
Jednym ze sposobów ratowania płazów jest hodowla i rozmnażanie ich w w warunkach wiwaryjnych. Krytycznie zagrożone gatunki hoduje się w warunkach ex situ (poza środowiskiem) do momentu osiągnięcia na tyle silnej populacji, aby można ją było wypuścić na wolność, do ściśle kontrolowanego środowiska naturalnego. Powołana w tym celu organizacja, The Amphibian Ark (AArk), wspiera projekty ex situ prowadzone na całym świecie. Takie działania wymagają sporych nakładów finansowych, wsparcia polityków oraz zaangażowania zwykłych ludzi.
Zwracam się do Was z gorącą prośbą o aktywne włączenie się do Kampanii. Propagujcie Kampanię w swoim otoczeniu i zwróćcie uwagę ludzi na krytyczną sytuację płazów. Zebrane fundusze wspomogą organizację AArk, która koordynuje i finansuje regionalne projekty ochroniarskie. Zapewnią one także ciągłość podjętych działań po zakończeniu Kampanii na Rzecz Płazów.
Jeśli natychmiast nie wesprzemy długofalowych projektów prowadzonych przez AArk, to tysiące gatunków tych wspaniałych stworzeń może bezpowrotnie wymrzeć.
David Attenborough
Ambasador Kampanii
Znaczenie płazów
- Odgrywają znaczącą rolę w ekosystemach, ponieważ stanowią element łańcucha pokarmowego jako drapieżniki i jako ofiary, utrzymując homeostazę (równowagę w naturze). W przypadku ich zniknięcia równowaga ta zostanie zachwiana.
- Pełnią znaczącą rolę w ochronie roślin i utrzymywaniu równowagi ekologicznej, polując w nocy na owady i inne bezkręgowce, również na szkodniki upraw jak np. stonka ziemniaczana, ślimaki czy roznoszące malarię komary – zmniejszając rozprzestrzenianie się niebezpiecznych chorób.
- W skórze płazów zawarte są substancje o działaniu bakterio-, wiruso- czy grzybobójczym, które mogą być stosowane do produkcji leków np. przeciwko AIDS.
- Płazy zajmują od wieków szczególne miejsce w kulturze i mitologii, jako bohaterowie baśni, podań i legend.
- Są wskaźnikami stanu środowiska naturalnego, ponieważ pochłaniają przez skórę szkodliwe substancje ze środowiska – zła kondycja płazów jest i dla ludzi sygnałem, że w przyrodzie dzieje się coś niedobrego.
Zagrożenia płazów
- Utrata siedlisk z powodu rozwoju budownictwa i rolnictwa.
- Ocieplenie klimatu powodujące osuszanie siedlisk i zwiększenie podatności płazów na choroby.
- Zanieczyszczenia wód i powietrza.
- Chemizacja rolnictwa i leśnictwa.
- Motoryzacja.
- Dziura ozonowa.
- Połów dla celów konsumpcyjnych i hobbystycznych.
- Wprowadzanie gatunków introdukowanych wypierających gatunki rodzime.
- Grzyb Batrachochytrium dendrobatidis zwany chytrid, rozprzestrzeniający się w szybkim tempie i powodujący śmiertelne infekcje żab na całym świecie, stanowiący także realne zagrożenie dla naszych rodzimych gatunków żab.
Dodatkową atrakcją pozwalającą wykorzystać artystyczne zdolności milusińskich były warsztaty z tworzenia kolorowych kwiatów z bibuły. Pod czujnym okiem praktykantek i rodziców dzieci wycinały kolorowe płatki i samodzielnie tworzyły elementy kwiatu. Nie zabrakło oczywiście pyłku– tę rolę przejęły przyprawy. Zajęcia pokazały najmłodszym, jak wielką rolę spełniają pszczoły.
Po zakończonych warsztatach wylosowano dwie rodziny, które otrzymały nagrody w postaci zestawu do złożenia – budki lęgowej i hoteliku dla owadów.
Całość wydarzenia dopełnia wystawa edukacyjna „Co w trawie piszczy?”, z którą nadal można się zapoznać na terenie Afrykarium.
Dziękujemy uczestnikom za aktywny udział i zapraszamy na kolejne wydarzenia na terenie ZOO !!!
Środki zaradcze
Światowe organizacje naukowe stworzyły plan wyjścia awaryjnego zwany Amphibian Conservation Action Plan (ACAP) – Plan Działań Ochrony Płazów. ACAP łączy badania, ocenę i ochronę in situ, czyli w środowisku naturalnym płazów. Gatunki, które nie mają szansy przeżycia w środowisku naturalnym są ratowane poprzez działania Amphibian Ark, która zajmuje się ratowaniem gatunków ex situ, poprzez badania i hodowlę w Ogrodach Zoologicznych, Akwariach i innych instytucjach partnerskich. Docelowo uratowane gatunki płazów powinny wrócić do środowiska naturalnego po ustaniu zagrożeń, ale ich siedliska muszą być stale monitorowane.