• świnia rzeczna •

   Potamochoerus porcus pictus

biały pasek

Status wg IUCN Red List

niskie ryzyko wyginięcia
świnia rzeczna
Znak zapytania - grafika

Czy wiesz, że....

Prosięta świni rzecznej w obliczu zagrożenia potrafią udawać martwe. Reagują ucieczką, kiedy są nieco starsze. Świnia rzeczna jest najmniejszą i najbardziej barwną świnią na kontynencie afrykańskim, a także jedyną przedstawicielką świń w Afryce, która jest w pełni pokryta sierścią. Natomiast ogon świni rzecznej jest nagi, z wyjątkiem pęczka dłuższej sierści na końcu. Może osiągać nawet 45 cm i działa jak packa na muchy.

Jak wygląda świnia rzeczna?

Świnia rzeczna osiąga długość ciała do 1,5 m i nawet 0,9 m wysokości w kłębie. Jej masa ciała waha się od 40 do 130 kg i choć jest  to dość spora przedstawicielka świniowatych, w jej rodzinie można spotkać większych przedstawicieli.

W przeciwieństwie do innych świń spotykanych w Afryce ciało świni rzecznej jest pokryte sierścią, po same  końce uszu i ogon, w postaci zwisających, długich pasm.  Na całym odcinku kręgosłupa zwierzęcia biegnie biała grzywa, charakterystyczna tylko dla tego gatunku. Umaszczenie świni rzecznej to wszystkie odcienie brązu lub czerwieni, a barwa sierści są powiązane z siedliskiem tych zwierząt, na którego tle świnie się maskują i nie są dostrzegane przez drapieżniki. Świnie rzeczne, które spotykane są w lasach zachodniej Afryki, są zwykle czerwonawe z białym paskiem biegnącym wzdłuż kręgosłupa. Natomiast we wschodniej części ich zasięgu, umaszczenie przybiera najczęściej odcienie czerwieni, brązu i czerni.

Na pysku świń rzecznych można dostrzec “maskę” w postaci  białych znaczeń wokół oczu oraz na policzkach i szczękach.  Reszta pyska ma kontrastową, czarną barwę. Sierść na szczęce i bokach jest dłuższa niż na tułowiu, a samce tego gatunku dodatkowo posiadają szczególnie wydatne wąsy. Obie płci posiadają  gruczoły zapachowe blisko oczu i na stopach. Samce ponadto mają dodatkowe gruczoły w pobliżu kłów i  na górnej szczęce. Na brodzie występuje również charakterystyczna wypustka gruczołowata o średnicy około 2 cm.

Samce świń rzecznych są nieco większe od loch i odróżniają się od samic stożkowatymi wypukłościami po obu stronach pyska. Wypukłości te są kościste i mogą  chronić ścięgna pyska samca podczas bezpośredniej walki z innymi samcami. Zarówno samce, jak i samice tego gatunku posiadają dwie pary  kłów: średnia długość górnych wynosi 76 mm, a dolnych – 180 mm..

Gdzie występuje świnia rzeczna?

Świnia rzeczna występuje w Afryce, w części środkowej i zachodniej czarnego kontynentu.  Można ją spotkać także na Madagaskarze. Spotykana jest również w rezerwatach i parkach narodowych, gdzie obowiązuje całkowity zakaz polowań  i pozyskiwania tego gatunku do ogrodów zoologicznych. Najlepiej  czuje się w lasach, zaroślach, terenach podmokłych, stepach i sawannach.

0 cm

wysokość w kłębie

do 0 cm

długość całkowita

do 0

ilość młodych w miocie

do 2

liczebność stada

Jak zachowuje się świnia rzeczna?

Świnie rzeczne są zwierzętami społecznymi, większość z nich żyje w małych grupach liczących od kilku do kilkudziesięciu sztuk, choć udało się spotkać stado liczące  ponad 100 osobników. Typowa grupa składa się jednak  z sześciu do dwudziestu zwierząt. W takim stadzie, w większości przypadków, obecny jest jeden dominujący, dorosły  knur i jedna, najważniejsza, samica locha. Znaczą swoje terytorium skrobiąc pnie drzew  kłami, a także wykorzystują do tej czynności gruczoły stóp, gruczoły szyjne i przed oczodołowe. Cały czas aktywne, potrafią się ze sobą komunikować, mają bogatą wokalistykę ale nie potrafią chrumczeć.

Świnie rzeczne są najbardziej aktywne podczas nocy, natomiast dzień spędzają w norach odpoczywając. Często przebywają  w wodzie, lubią pływać a nawet nurkować tak jak wskazuje ich nazwa. Potrafią bronić stada, w trakcie takiej awantury następuje  pokazywanie masek na twarzy i wydawanie głośnych dźwięków.  Podczas ataku ustawiają uszy w poziomie, odstraszają napastnika wibrując kosmkami sierści na uszach. Walczą, przyciskając do siebie czoła, tłukąc się wzajemnie głowami, podnosząc  pyski i bijąc się ogonami.

Dojrzałość płciową samice osiągają w wieku około trzech lat. Okres rozrodczy trwa od września do kwietnia, a szczyt następuje w porze deszczowej i trwa od listopada do lutego. Locha buduje duże gniazdo z traw, o wymiarach do 3 metry szerokości i 1 metra głębokości. W gnieździe tym, po około 4-miesięcznej ciąży, locha  rodzi od 1 do 6 młodych. Anatomicznie natura obdarzyła ją sześcioma sutkami,  dlatego nie może wykarmić więcej niż  6 prosiąt. Młode po przyjściu na świat nie ważą więcej niż 1 kg i przypominają wyglądem warchlaki dzika. Ich ubarwienie jest ciemnobrązowe, z charakterystycznymi żółtymi paskami wzdłuż całego ciała.  Z  czasem młode upodobnią się do rodziców. Świnie rzeczne są monogamiczne, zarówno matka, jak i dominujący dzik z małej grupy rodzinnej zapewniają młodym opiekę i ochronę. Samice rodzą tylko raz w roku a locha karmi mlekiem  młode do 4 -go miesiąca życia i pomału zaczyna wprowadzać im pokarm stały.

Podobnie jak inne gatunki świń są bardzo czystymi zwierzętami, choć nie wszyscy chcą się z tym zgodzić. Mają w swojej przestrzeni wydzieloną część gdzie śpią, jedzą, czy zostawiają swoje odchody. Ich latryny zawsze mają stałe miejsce, do którego codziennie udaje się stado. 

 

Czym żywi się świnia rzeczna ?

Świnia rzeczna tak jak inni przedstawiciele jej rodziny, jest wszystkożerna. Żywi się urozmaiconym pokarmem, w jej jadłospisie możemy znaleźć: owoce, nasiona, korzenie,  rośliny wodne, orzechy trawy, grzyby, owady, jaja ptasie, ślimaki, uprawy, , gady czy nawet padlinę. Zdarza się, że napada na zwierzęta gospodarskie takie jak: kozy, owce czy prosięta. W poszukiwaniu pożywienia  przekopuje glebę przy pomocy  kłów, może także żerować na roślinności wodnej w poszukiwaniu np. ślimaków. 

Zagrożenia i ochrona świni rzecznej

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC według IUCN. Chociaż uważany za gatunek pospolity i licznie występujący świnia rzeczna jest jednym z gatunków, obok dujkera, na który najchętniej poluje się w całym jej zasięgu (pomimo zakazów w rezerwatach i parkach narodowych) w Afryce a jej mięso przeznaczone jest na handel w większości krajów Afryki Środkowej: Kamerunie, Republice Środkowoafrykańskiej, Demokratycznej Republice Konga, Gwinei Równikowej, Gabonie oraz na niektórych obszarach leśnych Afryki Zachodniej, takich jak Liberia i Nigeria. Rosnące zagęszczenie populacji człowieka w Afryce tropikalnej jest skorelowane z rosnącymi wskaźnikami polowań. Innym zagrożeniem dla świni rzecznej jest utrata siedlisk (las pierwotny lub wtórny), co z kolei ułatwia do nich dostęp i prowadzi do nadmiernych polowań. W niektórych krajach świnie rzeczne niszczą uprawy kukurydzy i z tego powodu gatunek ten jest prześladowany przez rolników. Jednakże te prześladowania nie stanowią lokalnie większego zagrożenia dla gatunku, ponieważ zwierzęta te unikają polowań, prowadząc nocny tryb życia i mają wysoką wydajność reprodukcyjną.

Jak ZOO Wrocław pomaga świniom rzecznych?

To jeden z piękniejszych przedstawicieli świniowatych z Afryki i  zarazem jeden z najrzadszych zwierząt występujących w europejskich ZOO. W Polsce można je zobaczyć w trzech ogrodach zoologicznych – we Wrocławiu, Łodzi i w Płocku. Nasza samica pochodzi z ZOO w Stanach Zjednoczonych, dzięki temu stała się źródłem świeżych, nie związanych z populacją europejską genów w hodowli. Wszystkie młode, które pojawiają się po takiej samicy są bardzo cenione w hodowlach zachowawczych w ogrodach zoologicznych, bo wzbogacają  europejską pulę genową. Tym bardziej jest to ważne, gdyż na kontynencie afrykańskim jest zakaz ich  pozyskiwania  z natury.

przyłącz się do nas

Pomóż nam chronić ginące gatunki. Fundacja ZOO Wrocław DODO realizuje ponad 30 projektów ochroniarskich na świecie.

Przekaż swój 1,5%

KRS 0000623492

Pantera śnieżna