Wzięło w niej udział około 850 osób z niemal 400 instytucji, z 50 krajów, w tym pięciu przedstawicieli wrocławskiego zoo.
Doroczna konferencja EAZA jest zjazdem roboczym podsumowującym działalność hodowlaną, edukacyjną i ochroniarską z ostatniego roku. Większość gatunków zwierząt hodowanych w zoo jest objęta programami hodowlanymi dla ginących gatunków (EEP – czyli European Endangered Species Program), kontrolowanymi przez wytypowanych koordynatorów. Zjazd należy zatem traktować jako sprawozdawczy dla tych ogrodów, które mają zwierzęta objęte programami EEP.
Poza sesjami plenarnymi, poświęconymi głównie kwestiom społecznym w kontekście ochrony środowiska, odbywają się spotkania tzw. TAGów (Taxon Advisory Groups), czyli grup doradczych do spraw hodowli poszczególnych taksonów np. gibonów, słoni, dzikich świń i pekari, antylop, żyraf, papug i wielu innych. Członkowie tych grup to pracownicy ogrodów zoologicznych, którzy prowadzą Europejskie Programy Hodowli Zagrożonych Gatunków (EEP) lub Europejskie Ksiąg Rodowodowe (ESB – European Studbook). Wśród nich są biolodzy, zootechnicy i lekarze weterynarii pracujący w ogrodach zoologicznych.
Podczas spotkań TAGów podsumowuje się cały rok działalności grupy np. kondycję populacji, stan osobniczy (narodziny i zgony), transfery między ogrodami zoologicznymi, najnowsze osiągnięcia naukowe, jak również informacje związane z ochroną gatunku w środowisku naturalnym. Planuje się również działania na kolejny rok.
Organizatorem tegorocznej edycji był Attica Zoological Park. To jedyne prywatne zoo w Grecji, otwarte w 2000 roku, początkowo jako park ptaków. Obecnie zajmuje 20 hektarów i stało się pełnoprawnym ogrodem zoologicznym z ponad 290 gatunkami. Zlokalizowane 30 minut od centrum miasta, uważane jest za jedną z najważniejszych atrakcji Aten. Jest to też zoo prowadzone zgodnie z wymogami współczesnych ogrodów, skupia się na ochronie gatunkowej oraz edukacji. W najbliższej przyszłości planuje się w nim otwarcie muzeum ewolucji gatunków, a także dużego akwarium o międzynarodowych standardach, prezentujące faunę i florę Gracji oraz Bałkanów.
Jak zoo chroni ginące gatunki?
Hodowla poza środowiskiem naturalnym staje się ostatnim narzędziem w walce o przetrwanie zagrożonych gatunków zwierząt. Jest jednym z działań ochrony czynnej i polega na rozmnażaniu w warunkach wiwaryjnych zwierząt wymagających odtworzenia populacji. To właśnie ogrody zoologiczne, zapewniając odpowiednie warunki hodowli są niejednokrotnie jedyną szansą na przetrwanie dla wielu gatunków. Działania te koordynowane są właśnie w ramach europejskich programów EEP oraz ESB. Co niezmiernie istotne notuje się znaczący wzrost ich skuteczności. Przykładem może być program hodowli konia Przewalskiego, gatunku wymarłego w naturze 50 lat temu, w ramach którego poza stworzeniem samowystarczalnej populacji w ogrodach zoologicznych, prowadzona jest reintrodukcja w Mongolii. Do środowiska naturalnego wracają również ocalone w ogrodach zoologicznych oryksy szablorogie i antylopy adaks.
Kolejnym przykładem jest współpraca ze środowiskiem naukowym, która owocuje kolejnymi programami ochrony zwierząt i to zarówno w ogrodach, jak również w miejscu ich występowania. Jak współpraca europejskich ogrodów zoologicznych z organizacjami: Sahara Conservation Fund, 21st Century Tiger, International Takhi Group itp.
Należy podkreślić też rolę edukacyjną hodowli gatunków zagrożonych w ogrodach zoologicznych. Prezentując szerokiej publiczności zagrożenia, jakie obecnie powodują wymieranie gatunków, przyczyniają się do wzrostu świadomości społeczeństw na temat konieczności ochrony przyrody i jej różnorodności.
EAZA – najlepsi z całej Europy
EAZA (Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów) jest stowarzyszeniem zrzeszającym najlepsze ogrody zoologiczne w Europie i kilkanaście ogrodów poza Europą (m.in. zoo w Singapurze, Tajwanie, Izraelu, Emiratach Arabskich). Powstało w 1992 r. jako oddolna inicjatywa ogrodów zoologicznych w celu zacieśnienia współpracy na rzecz edukacji, badań i ochrony zagrożonych gatunków zwierząt. Skupia obecnie ponad 300 europejskich ogrodów z 45 krajów, które spełniają wysokie standardy pod względem warunków hodowlanych, jak również normy etyczne związane z pozyskiwaniem zwierząt. W Polce na 24 placówki eksponujące zwierzęta (ogrody zoologiczne, akwaria czy safari) akredytację EAZA posiada 11, w tym zoo we Wrocławiu. Co ważne, każdy członek EAZA musi potwierdzać spełnianie określonych norm co pięć lat.
Powstanie Stowarzyszenia to przede wszystkim efekt dużej metamorfozy funkcji ogrodów w ciągu ostatnich 40 lat. Przestały być one tylko ekspozycjami egzotycznych zwierząt, a stały się m.in. bankami genów zagrożonych gatunków, schronieniem dla gatunków niewystępujących już w naturze oraz centrami edukacyjnymi. Ogrody angażują się w ochronę in situ[i] zagrożonych gatunków dostarczając np. osobniki urodzone w ogrodach do ośrodków introdukcyjnych, gdzie na etapie przejściowym są one przygotowywane do życia w środowisku naturalnym, a następnie „zwracane naturze” (czasami trwa to dwa pokolenia). Ogrody są też fundatorami projektów badawczych i ochroniarskich. W latach 2014-2016 ogrody zrzeszone w EAZA przeznaczyły na ochronę zwierząt w ich naturalnym środowisku 25 mln EUR! Ważne jest również to, że członkowie EAZA popierając standardy etyczne nie pozyskują zwierząt z nielegalnych źródeł, jak handel na czarnym rynku. Ogrody zoologiczne w ramach Stowarzyszenia wymieniają się zwierzętami bezpłatnie nad czym czuwają koordynatorzy hodowli danego gatunku. Wrocławskie zoo bierze udział w około 50 programach EEP oraz ponad 60 programach ESB EAZA powierzyła pracownikom wrocławskiego zoo koordynację w Europie hodowli wyjca czarnego, gerez angolskich, jelonka bengalskiego, świni wisajskiej, kanczyla filipińskiego, fenka, kułana turkmeńskiego, koba singsing i orlenia plamistego.
[i] in situ – w miejscu występowania
