ZOO Wrocław zostało wyróżnione na gali ogólnopolskiego konkursu Zabytek Zadbany, organizowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Wyróżnione zostały pawilon Ptaszarni, zabytkowe ogrodzenie ogrodu i drewniana altana nad stawem.
Wyróżnienie zdobyliśmy w „kategorii utrwalenia wartości zabytkowej obiektu” za przyjęcie właściwych rozwiązań konserwatorskich oraz zachowanie w maksymalnym stopniu oryginalnych elementów, konstrukcji i detali architektonicznych przy pozostawieniu pierwotnej funkcji budynku Ptaszarni, altany nad stawem i muru ogrodzeniowego. Wchodzą one w skład zespołu zabytkowych obiektów ogrodu, których remont został dofinansowany ze środków unijnych.
Ptaszarnia, altana i mur należą do najstarszej części ogrodu zoologicznego. Zaprojektowaną przez Carla Schmidta Ptaszarnię otwarto w 1889 roku. Mur ogrodzeniowy powstał około 1863 toku, z kolei altana powstała w 1892 roku. Takich altan nad stawem w starej części zoo było kilka, a ta jedna zachowała się do naszych czasów.
Wszystkie te obiekty były w złym stanie technicznym. Ich remonty były poprzedzone kwerendą historyczną i zebraniem materiału ikonograficznego. Z pietyzmem odrestaurowano mur, altanę i pawilon, a jednocześnie przystosowano Ptaszarnię do współczesnych wymogów hodowli i ekspozycji.
Ptaszarnia
Remont Ptaszarni to jedna z największych ostatnich inwestycji w ZOO Wrocław. Jest on podzielony na dwa etapy, a drugi etap obejmujący prace na zewnątrz pawilonu nadal trwa. Remont zabytkowego wnętrza Ptaszarni zakończył się wiosną ubiegłego roku, a uroczyste otwarcie nastąpiło 7 czerwca 2021 r.
Pawilon łączy wejściową część murowaną i korpus o lekkiej, stalowej konstrukcji z przeszklonym dachem. Portal wejściowy z kolumnami dekorują płaskorzeźby papugi i przepiórki. Ozdobę wejścia stanowi centralnie usytuowana fontanna.
Remont budynku objął między innymi zamontowanie nowego szklanego dachu. Pojawiła się też interesująca oprawa edukacyjna. Po prawej stronie od wejścia znalazło się z kolei pomieszczenie z nowoczesnymi inkubatorami dla jaj i odchowalnikami. Na uwagę zasługuje bujna egzotyczna roślinność.
W Ptaszarni zamieszkały gatunki południowoamerykańskie, azjatyckie i nowogwinejskie. Są wśród nich między innymi czarowniki, czakalaki, puchoczuby, czy dzioborożce palawańskie, które rozmnażamy jako jedyne zoo na świecie.
Czytaj więcej o inwestycji: Remont Ptaszarni ZOO Wrocław
Ptaszarnia wrocławskiego zoo przed remontem
A oto Ptaszarnia po remoncie
Zabytek Zadbany – mur ogrodzeniowy zoo
Remont zabytkowego ogrodzenia ogrodu zoologicznego także miał miejsce w ubiegłym roku. Odnowiona została część muru w pobliżu mostu Zwierzynieckiego.
Mur od strony ul. Wróblewskiego i Wajdy powstał około 1863 roku i w latach 80. XIX wieku. Ogrodzenie wzniesione zostało z cegły maszynowej z detalami z betonu, cementowej szlichty i tynku. W górnych partiach zamontowano kute kraty ozdobione maskami lwów. Część muru sięgająca mostu stanowiła jednocześnie ścianę woliery dla ptaków drapieżnych i sów. Na tym odcinku umieszczono datę 1897 i rzeźbę orła.
W ramach inwestycji odnowione zostały nie tylko zabytkowe cegły, ale także elementy dekoracyjne. Odtworzono ornamentykę, w tym płaskorzeźby i medaliony z brązu. Pojawiła się także tablica informacyjna.
Przedwojenna część zoo znajdowała się właśnie w pobliżu mostu Zwierzynieckiego i otoczona była zabytkowym murem. Tam też umiejscowione było wejście główne, do którego wygodnie można było dojść z przystanku tramwaju konnego. Obecną bramę główną do ZOO z neonem lwa otwarto w 1935 r. Wartość remontu zabytkowego muru to ponad 1,2 mln zł.
Mur ogrodzeniowy zoo przed remontem
Oraz mur po remoncie
Altana nad stawem
Drewniana altana wyróżniona w konkursie Zabytek Zadbany, znajduje się nad stawem w pobliżu wybiegu milu chińskich (naprzeciwko pagody gibonów i wybiegu pawianów masajskich). Takich altan stało nad stawami na terenie starej części zoo kilka. Dokładne informacje o ich liczbie i dacie budowy są nieznane. Do dzisiejszych czasów zachowała się tylko jedna, która widoczna jest na pocztówkach z zoo z 1899 roku. Została wybudowana w 1892 roku.
Przez ponad sto lat istnienia altana była głównie malowana i konserwowana oraz wymieniane było poszycie jej dachu, ale nie przeszła generalnego remontu. Renowacja altany w 2021 roku objęła m.in. uzupełnienie ubytków i rekonstrukcję konstrukcji drewnianej oraz wymianę poszycia dachu na dachówkę ceramiczną. Nowy jest także fundament altany, która posadowiona jest na sztucznej skarpie obłożonej tufem, czyli skałą wulkaniczną. Wartość zamówienia to ok. 450 tys. zł.
Zobacz jak wyglądała altana w zoo przed remontem
Altana w ZOO Wrocław po remoncie
Zobacz także: Pawilony ZOO Wrocław
