Płomykówka
Tyto alba
Status wg IUCN Red List
Czy wiesz, że....
Wierzch ciała tej sowy jest w kolorze stalowo-rudym, zawsze plamkowany czarnymi lub czarno-białymi kropkami tzw. “płomykami” (stąd nazwa gatunku).
Jak wygląda płomykówka?
Brak jest wyraźnego dymorfizmu płciowego, jednak samice są nieco większe od samców. Sylwetka płomykówki jest smukła. Ptak ten ma długie i wąskie skrzydła, nogi również są długie i dodatkowo opierzone. Szlara jest w kształcie serca, wokół oczu rdzawa, na zewnątrz bieleje. Oczy są czarne. Wierzch ciała pokrywają pióra o szarobrązowym kolorze z nielicznymi drobnymi plamkami. Jasnobrązowe lotki i sterówki posiadają poprzecznie układające się ciemne pasy. Spód żółtobrązowy z drobnymi plamkami. Długość całego ciała to ok. 35 cm. Rozpiętość skrzydeł: ok. 85–93 cm a masa ciała: samce ok. 320 g, samice ok. 349 g
Gdzie występuje płomykówka?
Sowa ta upodobała sobie ludzkie osiedla, w pobliżu pól i łąk. Spotkać ją można na równinach z zadrzewieniem, wrzosowiskach jak i na polach. Gatunek ma szeroki zasięg występowania: w Europie, w Afryce (z wyłączeniem Sahary), W Azji na Półwyspie Arabskim i na południu, w Australii oraz dwóch Amerykach.
długość ciała
rozpiętość skrzydeł
masa (samiec)
masa (samica)
Jak zachowuje się płomykówka?
Płomykówka tak jak inne sowy bardzo dobrze słyszy oraz dobrze widzi nawet w słabym oświetleniu, dzięki czemu jest doskonałym myśliwym. Potrafi z precyzją zlokalizować potencjalną ofiarę nawet w całkowitej ciemności. Pomocą w tym są asymetrycznie usytuowane uszy. W sytuacji uciążliwego hałasu, płomykówka swoje wrażliwe uszy zasłania małymi klapkami z piór.
Jak wszystkie sowy, płomykówka w powietrzu przelatuje w sposób bezszelestny. Zawdzięcza to specyficznym piórom podobnym do puchu. Dzięki temu płomykówka może zbliżyć się do ofiary praktycznie niezauważona.
Płomykówka słynie z wydawanych przez siebie charakterystycznych okrzyków. Głos samca jest dość wysoki, chrapliwy i skrzeczący i trwa średnio ok. 2 sekund, z przerwami co 1–20 sekund. Nawołuje w locie lub kiedy siedzi na drzewa lub na dachu budynku. Głos samicy opisywany jest jako wyższy, bardziej dźwięczny i przeraźliwy. Zarówno samiec jak i samica odzywają się z reguły tylko w sezonie lęgowym. Pisklęta dopraszają się o karmienie przez rodziców sycząc (starsze) lub trelując (młodsze).
Płomykówka nie jest gatunkiem długowiecznym. Spora większość tych sów ginie w pierwszym roku życia. Średnia długość życia w naturze wynosi ok. 4 lat, rekord natomiast to ponad 15 lat.
Czym żywi się płomykówka?
Dietę płomykówki stanowią praktycznie wyłącznie drobne ssaki takie jak gryzonie: norniki, myszy i owadożerne: ryjówki aksamitne (te ostatnie mogą stanowić do 30% zdobyczy). Dużo rzadziej poluje na małe ptaki, płazy, nietoperze czy owady (ćmy). Najczęściej poluje o zmroku, w nocy i o świcie. Z reguły wyszukuje swoje ofiary lecąc nisko nad polem lub łąką. Podczas polowania posługuje się przede wszystkim słuchem, ale też wzrokiem.
Gdy zlokalizuje ofiarę, chwyta ją szponami i zabija uderzeniem dzioba w podstawę czaszki, a następnie połyka w całości. Płomykówka może robić zapasy z upolowanych gryzoni, najczęściej ma to miejsce w w okresie lęgowym. Płomykówka usuwa przez dziób wypluwki ok. 2–3 razy dziennie. Świeże, błyszczące wypluwki tej sowy są ciemnoszarego koloru. Ich długość wynosi od 30 mm do 80 mm, a średnica wynosi od 15 mm do 25 mm. Płomykówka swoje wypluwki zostawia zawsze w tym samym miejscu.
Zagrożenia i ochrona płomykówki
Z roku na rok liczebność płomykówki w Polsce maleje. Największą przyczyną jest ograniczanie ilości miejsc odpowiednich pod założenie gniazda. Np. podczas remontów wież kościelnych, strychów i stodół najczęściej zamykane są otwory wlotowe, z których dotychczas korzystały te ptaki. Ochrona gatunku winna więc skupiać się przede wszystkim na pozostawianiu dostępu do miejsc dogodnych do założenia gniazda. W przypadku ograniczeń świetnym pomysłem jest wieszanie skrzynek lęgowych o specjalnej konstrukcji. Innymi zagrożeniami jest: intensyfikacja rolnictwa (w konsekwencji której spada liczba drobnych gryzoni), stosowanie chemicznych środków ochrony roślin (przyczyna zatruć i zaburzeń w tworzeniu się skorupki jaja w ciele samicy), rozbudowa dróg (kolizje z samochodami), klimat (płomykówki często nie przeżywają ostrych zim), wypadanie piskląt z wysoko umiejscowionych gniazd.
Jak ZOO Wrocław pomaga płomykówce?
W zoo we Wrocławiu prowadzona jest hodowla i edukacja na temat tego gatunku.
